Wie meer dan gemiddeld fotografeert, heeft vast te maken met vlekjes op de sensor. En anders komen die nog wel. Vlekjes die na het fotograferen zichtbaar worden op het beeld. Eerst is het er nog een, daarna meer en meer, je poetst ze in de nabewerking eindeloos weg bij elke foto, totdat je het zo enorm zat bent en gaat nadenken hoe je die dingen structureel weg kan krijgen. Gelukkig is daar een middel voor. Even een vlekkie wegwerken!
Vlekjes op de sensor is een gegeven. Je hebt altijd wel wat stof op de sensor zitten die hun schaduw werpen. Dat stof komt binnen via de voorkant, als je bijvoorbeeld een objectief wisselt. Dan verandert de camera in een stofvanger. Hup, en dan gaat het nieuwe objectief er weer op, het ingevangen stof kan geen kant meer op en slaat dan neer.
Dat zie je later dus terug. Schaduwen van stofdeeltjes die als vage vlekken op de foto komen.
Het is ook het beste om de camera tijdens het objectief wisselen naar beneden te laten kijken. Zo valt er geen stof in, is de gedachte. Je wilt niet weten hoe vaak ik mensen zie rondstappen met de camera open. Het ding kijkt dan alle kanten op, en dan ook nog eens gedurende een langere tijd, en vangt alle rommel uit de lucht op.
Laat ik eerst even een foto zien uit 2016, nog voor de grote schoonmaak. Klik op de foto voor een vergroting. Dit is een foto waarvan ik de vlekkies nog bewust heb laten zitten. Op het eerste gezicht lijkt er niks aan hand, maar in de linkerbovenhoek ritselt het van de vlekken. Vooral in het rood van de bloem uiterst links zit het vol. Rechtsboven zit ook van alles, en her en der verspreid over de foto kwam ik nog meer tegen. In Photoshop kost dat tijden om dat allemaal weg te poetsen.
Schoonmaak
Om die vlekken in camera weg te krijgen kan je natuurlijk naar de specialist gaan en tegen veel geld je camera laten opsturen, twee weken wachten en dan weer schoon ophalen. Je kan het ook zelf. En daarvoor heb je een schoonmaaksetje nodig, dat je online kan bestellen of in de winkel kan halen.
Dat heb ik vorig jaar gedaan. In 2016 was ik de hoeveelheid vlekjes zo zat, en ik was ook klaar met de vereiste tijd om die vlekjes weg te klonen, dat ik besloot om de gok tot sensorschoonmaak te wagen. Een gok ja, want hé, het is wel de sensor waar je mee gaat zitten klooien en die moet niet kapot gaan. Toch probeerde ik het en bestelde dit schoonmaakkitje.
Dat kitje kwam in een handzaam tasje met wat doekjes om objectieven en filters te kunnen schoonmaken, en een flesje en vier kwastjes. Dat moest het zijn. Op de foto zijn nog twee kwastjes te zien: ja, ik ben toen al bezig geweest.
Hoe doe je dat?
Je moet natuurlijk bij de sensor komen. Om voorbij de spiegel en sluitergordijn te komen, besloot ik het objectief er af te klikken, en de camera aan te zetten op de B stand. De B stand klapt de spiegel op zolang de sluiterknop is ingedrukt. Dit is zoals ik het heb gedaan. Ik heb eigenlijk geen idee of dit de juiste procedure is. Ik zag geen andere mogelijkheid dan een werkende camera schoon te maken. Die spiegel en sluitergordijn moesten immers uit de weg en dat kan alleen met een werkende camera.
Bij mij ging het goed. Als het fout gaat, wijs ik op voorhand al alle aansprakelijkheid af! So you know!
Pak dan een kwastje (je hebt er vier) en doe wat druppels uit het flesje op het kwastje.
Neem dan de camera en druk de sluiterknop in: de spiegel gaat omhoog, het sluitergordijn gaat open, en het sensoroppervlak wordt zichtbaar. Feitelijk neemt de camera nu een foto, maar door het afwezige objectief is hij blind. De camera maakt een wazige foto.
Plaats nu het kwastje links op de sensor en trek dit – voorzichtig, druk niet te hard – met een beweging naar rechts. Druk je te hard dan poets je dwars door de sensor heen!
Draai het kwastje nu om, zodat de schone kant op de sensor rust en trek dit weer van rechts naar links.
De sensor zou nu schoon moeten zijn.
Draai de camera vervolgens met de opening naar beneden om stof uit de lucht niet de kans te geven weer binnen te dringen. Wacht een halve tot hele minuut, tot de restvloeistof verdampt is.
Laat de sluiterknop los. Het sluitergordijn gaat dicht, de spiegel klapt naar beneden en de sensor is weer verborgen.
Plaats het objectief terug en test de foto’s op achtergebleven vlekken. Voor mij gold dat ik de handeling twee keer moest uitvoeren, om alle stof te verwijderen.
En dat is alles. Mijn camera is nu nagenoeg schoon. Er zitten nog een paar kleine vlekjes, maar het is praktischer om die even weg te shoppen dan opnieuw aan de gang te gaan, en later weer nieuwe kwastjes te bestellen. Een volgende schoonmaak doe ik wel als ‘het’ weer te erg wordt.
Wil je meer weten?
Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍
TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.
