Tuinsafari: de tuinegel

Een tuinegel bij het etensbakje met egelvoer dat ik speciaal voor hem elke avond klaarzet. Dat weet hij en hij komt ook elke avond het eten naar binnen werken.
Exif: iso 100, 1/125, f/22, 24 mm

Met tuinsafari krijg je je eigen wildernis op de foto. Je hoeft niet naar de andere kant van de wereld. Gewoon in de tuin. De tapir, de gnoe en de wolf zal je er waarschijnlijk niet aantreffen. De achtertuin is echter vergeven van het leven. Insecten, spinnen, zoogdieren, en vogels zijn standaard bezoekers van de tuin en achtertuin. Je kan er van alles vinden, mits je de tuin natuurlijk en aantrekkelijk maakt en je ogen open houdt.

Hoera! Egels op de tegels!

De tuinegel die bij ons naar binnen kwam, in mei 2017. Hij sloop naar binnen en ging via de plint een beetje de achterkamer in. Onze kat Joppe ging er wel op aan. Niet om aan te vallen, maar meer nieuwsgierig en onderzoekend.
Exif: iso 100, 1,60, f/13, 92 mm
De tuinegel die bij ons naar binnen kwam, in mei 2017.
Exif: iso 100, 1,60, f/13, 92 mm

Ah! De tuinegel! In het Latijn de Erinaceus europaeus. Wat een grappige diertjes zijn dat. We wisten al in 2017 dat we die hadden. Onze huiskat Joppe lag op een avond in mei van dat jaar lekker op de bank te soezen totdat hij ineens richting de openstaande achterdeur keek. Hij had iets gehoord. Een egel kwam over de drempel heen, langs de plint naar binnen. Kijk kijk. Daarna waren we meer gespitst op hun aanwezigheid. In de hete zomer van 2018 zetten we speciaal voor hem een glazen bakje met vers water buiten. Dat hoorden we dan ’s nachts -klonk klonk – rammelen en we zagen hem dan over de tegels heen en weer kuieren.

De tuinegel die ligt te slapen onder de heg. Hij lag daar wel lekker, maar werd dus gestoord door mij. Helaas. Egels zijn  beschermd, maar ik wist niet dat hij daar lag. 
Exif: iso 800, 1/80, f/5.6, 135 mm
De tuinegel die ligt te slapen onder de heg.
Exif: iso 800, 1/80, f/5.6, 135 mm

Dat is ook een probleem met egels. Je ziet ze overdag niet. Overdag slapen ze en pas na zonsondergang worden ze wakker en gaan ze aan de wandel. Een keer heb ik een tuinegel onder de heg aangetroffen. Hij werd wel wakker en hij was bang van mij en mijn camera. Ik zag hem schrikken toen ik een foto maakte. Verder liet ik hem met rust. Je mag de egel namelijk niet verstoren. Ook niet houden, niet mee fokken, helemaal niets. Je mag hem alleen wat eten en drinken geven en verder moet je hem met rust laten.

Wildcamera

Een infraroodfoto van een wildcamera in de tuin, waarop twee tuinegels te zien zijn. Deze foto is gemaakt met een wildcamera die ook 's nachts fotografeert, maar dan in infrarood. Daarom is deze foto in zwartwit.

Ik heb ook heel veel zwartwit infraroodfoto’s van de tuinegel. In de tuin staan nu twee wildcamera’s die het etensbakje en drinkschaal in de gaten houden, en bij beweging een infraroodfoto maken. Op die foto’s zie ik de tuinegels rondstappen. Meervoud, want er zijn er nu minstens twee, en misschien wel drie in de tuin. Ik heb nog geen drie op de foto staan, maar door vergelijking kan ik er drie onderscheiden.

Ik gebruik in deze blog daarom meer foto’s van de wildcamera’s. In de regel maak ik echte foto’s met een echte camera. Maar die heb ik niet zoveel. De foto aan het begin van deze blog maakte ik bewust. Ik wist inmiddels dat onze tuinegel elke avond langskwam en was voorbereid met de camera in de aanslag. Vertraging van 10 seconden, aanzetten, deur open, camera neerzetten en wachten tot de foto gemaakt was.

Krimpvarkie

In het Zuid-Afrikaans heet het beestje een Krimpvarkie. Passende naam. Hij wordt ongeveer 25 centimeter groot en 1 kilo zwaar. Hij heeft scherpe stekels (wel 7000 tot 8000 stekels)en bij gevaar rolt hij zich op tot een bal. Dan kom je er ook echt niet meer bij. Ondanks de naam mag je het dier niet verwarren met een stekelvarken. Dat is echt een ander dier dat niet voorkomt in Nederland.

De egel is een echt nachtdier. Hij slaapt ongeveer 18 uur per etmaal. Na zonsondergang gaat hij aan de wandel voor eten en nageslacht. Hij maakt elke dan ook flinke rondes en kan zo nodig kilometers afleggen. Het is dan ook handig om de tuinen met elkaar te verbinden. Want een tuinegel is wel leuk… maar dan moet hij er wel kunnen komen. Probeer daarom zo mogelijk ruime doorgangen van 13 x13 centimeter tussen de tuinen te maken. In overleg met de buren natuurlijk.

Winterslaap

De winterslaap duurt van eind november tot in april, afhankelijk van het weer. Na de winterslaap gaat hij naarstig rond op zoek naar eten om de vetreserves weer aan te vullen. Vrij snel daarna – vanaf april – komt de paartijd. Je hoort het vanzelf als egels paren. De paring zelf duurt maar een paar minuten en gaat vergezeld van luidruchtige snuffel- en niesgeluiden. Oh, die romantiek! De paartijd kan uitlopen tot in september.

En ja, ik heb het gehoord. Onder de heg kwamen opvallende geluiden (pffttt, pffttt.. knorrr, knoorrrr, knorrr..) die ik nog niet eerder gehoord had. Het deed mij niets natuurlijk, maar hee…. ik ben ook geen egel.

Hij heeft een uitstekende neus en goed gehoor. Maar verder is hij behoorlijk bijziend. Hij ziet niet zo goed. Ik heb hem ook wel eens langs mij heen zien kuieren, en ik vroeg mij af of hij mij gewoon niet zag of een moedig egeltje was. Ik denk het eerste.

Even plaats bepalen:
De tuin waarover ik spreek is onze eigen tuin. Dat is een standaard tuin van ongeveer 30 m2. Er is een achterplaatsje met zitruimte van ongeveer 8 m2. Er loopt een pad naar de schuur dat het gronddeel verdeelt in een breder deel van ongeveer 15 m2, en een smaller van ongeveer 5 m2. In het smallere deel staan twee vlinderstruiken, een fuchsia, wat sierbloemen en een egelhuisje. In het bredere deel staat een appelboom, een tweede fuchsia, sedum, er is kattenkruid dat populair is bij onze kat Valentijn en de buurkatten. Veel sierbloemen en wat tulpen. Aan de voet van het pad staat in het smallere deel een perkje met kruiden. De tuin als geheel is omgeven met heggen.

Eten

Een egel die zijn voerbakje met egelvoer leegschranst. Op de achtergrond kijkt onze kat Valentijn wat daar gebeurt.

Egels eten uit zichzelf slakken, rupsen en maden. Je kan ook nat of droog kattenvoer neerzetten, maar als je een open tuin hebt moet je er wel voor zorgen dat passerende katten niet al dat voer wegsnaaien. Dat doen ze. Ik heb het gezien.

Egels lusten ook doppinda’s, maar die werden weer snel weggetjoept door vogels. Ik heb massa’s eksters gezien die die doppinda’s kwamen ophalen.

Ik heb ook eksters en kauwen gezien die al dat kattenvoer naar binnen werkten, dus daar moet je ook rekening mee houden. Rozijnen en meelwormen zijn ook geschikt voor egels. Rauw ei en fruit doen het ook goed. En verder geef je alleen water! Geef nooit melk! Echt nooit. Daarvan worden egels ziek, raken aan de diarree en drogen daardoor uit. Melk kan dodelijk zijn.

Daarom kies ik voor egelvoer. In de handel is geschikt egelvoer verkrijgbaar. Dat eten ze graag en katten en vogels laten dat met rust. Slakken weer niet. Die duiken daar weer bovenop. En egels duiken wel eens bovenop de slakken. Zo’n slachtpartij heb ik ook gezien.

Katten en egels gaan goed samen. Ik heb geen spanning gezien tussen die twee dieren. De egel lijkt de katten niet te zien en de katten, wel.. die trokken aanvankelijk een WTF gezicht, of ze poep zagen branden en niet goed wisten wat ze er mee aan moesten. Daarna raakten ze eraan gewend.

Beschermde status

De egel is in Nederland een beschermde diersoort. Je mag hem niet verstoren, vangen, doden, in huis houden, en gevonden nesten mag je niet verwijderen, zelfs niet beschadigen of verstoren. Je mag eigenlijk niks met de egel, behalve dus geschikt eten en water neerzetten. Verder moet je ze met rust laten.

En dat leeft dan gewoon in de tuin.

Tip, tipperdetip:

Wil je meer weten?

Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍

TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.