Als jouw camera veel licht ziet, kan je het diafragma dichtdraaien, de sluitertijd verkorten, of de lichtgevoeligheid aanpassen. Huppetee, minder licht. Zo makkelijk gaat dat. Probleem opgelost. Het zijn nu eenmaal de drie variabelen van de belichtingsdriehoek. Dat vertel ik altijd tijdens presentaties en workshops.
Tegelijk besef ik dat er een verschil is tussen die variabelen als geheel en de belichtingscompensatie. Beide hebben invloed op het te verwerken licht. En toch is het anders.
Het verschil zit hem hierin dat de verwerking van het invallende licht mede afhankelijk is van de interne camera-instelling. Die interne instelling is geschikt voor de meeste omstandigheden… maar niet allemaal. Lichtrijke omgevingen zijn dan namelijk het haasje.
En dat verschil heb ik consequent te weinig benadrukt.
Waarom te weinig benadrukt? Geen idee.
Ik geef workshops basisfotografie waarbij ik de basis van de camera in Jip en Janneketaal uitleg. Blijkbaar vond ik de belichtingsdriehoek en de belichtingscompensatie op zichzelf wel belangrijk, maar het verschil tussen die twee misschien een beetje te veel van het goede. Het is al heel veel en ik zie soms wel eens bijna system overload.
Ik ga dat verschil nu toch wel meer benadrukken. Voortschrijdend inzicht zegt dat dat wel belangrijk is.
Stukje techniek
Een digitale camera verwerkt het invallend licht op de sensor tot een digitaal plaatje. Daarbij streeft de camera standaard naar wat ze noemen een 18% grijsniveau. Een camera ziet namelijk geen kleur. Kleur wordt er later bijberekend, maar een camera is eigenlijk kleurenblind.
Dat betekent dat de camera in alle voorinstellingen behalve de manuele voorkeuze – zie hierrr…. voor een uitleg van die instellingen – altijd streeft naar dat 18% grijsniveau.
Anders gezegd: welke instelling je ook neemt (behalve dan de manuele stand) zal de camera het invallende licht op een gelijke manier verwerken.
En daar zit het verschil tussen de belichtingsdriehoek en belichtingscompensatie. De camera is standaard verteld om naar 18% grijsniveau te gaan en dan zal die dat doen. Pas als je dié instelling – de belichtingscompensatie dus – aanpast, zal de camera zich richten naar de nieuw ingestelde waarde.
Wintersport
Als je dus naar de wintersport gaat, kom je hopelijk in een sneeuwrijke omgeving. Daar ga je immers voor 😉 Heel veel gereflecteerd licht dat van alle kanten op de camera afkomt. Maar met de standaardinstellingen op de camera heb je dus niks aan gepiel met je diafragma, je sluitertijd of lichtgevoeligheid. De camera zal zich altijd richten naar een 18% grijsniveau…. en dan worden je foto’s toch grijs, grauw, vies en helemaal niet fijn om naar te kijken.
Er komt namelijk een hele puist licht op de camera af. De camera zegt “hola, veel te veel licht, dat moet ik niet hebben, weg ermee” en past de lichtinval aan om aan het 18% grijsniveau te komen. Camera tevreden. Jij niet. Want de fijne wintersport zie je niet terug in de foto’s. Die worden lelijk.
Het enige wat je wel hebt, is dat het diafragma tijdens het fotograferen potdicht zit, zodat alles maar dan ook alles haarscherp op de foto komt. Haarscherp en grijs. Maar daarvoor maakte je die foto’s niet. Grijze sneeuw kan je namelijk ook hier op straat maken. Zeker met de spits. Je wilde witte sneeuw. En dat lukt niet met de standaardinstellingen.
Belichtingscompensatie
Dus…. het is dan soms beter om een nieuwe standaardinstelling via de belichtingscompensatie aan te passen. Je vertelt de camera dan om zich niet naar 18% grijsniveau te richten, maar bv naar 10%.
De lichtinval is hetzelfde en de camera werkt verder gewoon hetzelfde. De verwerking van het invallende licht is echter anders en zal in dit geval leiden naar wittere sneeuw en, om even helemaal compleet te zijn, ook naar vollere intensere kleuren. Zoals in een wintersportbrochure.
Oh, ik heb nog steeds niet een goede definitie van 18% grijsniveau kunnen ontwikkelen. Ook niet gevonden. Je zult even mijn woord moeten nemen, mij vertrouwen op mijn blauwe bruine ogen en de term voor kennisgeving moeten aannemen. Sorry.
En dat is iets wat je met de standaardinstelling niet zal kunnen bereiken.
Dat is het verschil met de standaardinstelling. En de instelling van de belichtingscompensatie vind je in het menu van je camera. Kijk even in de manual van de camera als je die niet meteen kan vinden.
TIP TIP TIP!
U wilt vast meer weten over fotografie! Volg dan eens een workshop! 
