Wie verzon het woord “fotografie”?

Nou, dat woord verzon de Britse astronoom en wiskundige Sir John Herschel. Hij poneerde dat woord tijdens een lezing voor de Royal Society in Londen in maart 1839. Nou ja, niet precies dát woord, want hij was Brits, maar wel de woorden “photograph” en “photography”. In het Nederlands kan je die woorden dan vertalen naar “foto” en “fotografie”. Herschel bedacht ook de begrippen “negative” en “positive” in fotografie. Die begrippen zijn sindsdien eigenlijk onveranderd in de woordenschat gebleven. In 1839 moesten ze het nog wel opnemen tegen concurrerende woorden als “heliograph” (een woord dat Niépce gebruikte), “photogene” en “sunprint”. Dat […]

Lees meer

Op pad voor de stoel!

Paddenstoelen. In de herfst kan je weer op paddenstoelenjacht. Nou ja, in de herfst… Paddenstoelen kan je heel het jaar vinden. Echt hoor. Ze hebben vocht, voedsel en warmte nodig om te ontwikkelen en als aan die drie voorwaarden zijn voldaan, nou dan duiken de paddenstoelen op. Heel het jaar door. In de nattere zomer van 2023 en na de zomerstorm Poly, die hier in Purmerend nogal huishield, stonden ook opvallend veel paddenstoelen op het achtergebleven wrakhout. Maar vooral in de vroege herfst komen die drie voorwaarden samen. Het regent vaker, de bladeren vallen en de zomerwarmte zit nog in […]

Lees meer

De camera obscura

Ooit afgevraagd waar de naam camera vandaan komt? Veel mensen gebruiken ook het algemene woord fototoestel – en dat is het ook. Het is een toestel om foto’s mee te maken. Niets meer en niets minder. Maar toch, als ik de woorden fototoestel en camera naast elkaar leg zie ik bij het eerste woord in gedachten een klein en handig vestzakcameraatje voor het kiekje, zo eentje dat je snel tevoorschijn kan trekken of aan je pols hebt bungelen. Bij het tweede woord zie ik een zwaardere volbloed body met opzetobjectief die je een gierennek geeft als je die te lang […]

Lees meer

Hippolyte Bayard, de miskende uitvinder van de fotografie

Mag ik even de aandacht vragen voor deze meneer? Dit is Hippolyte Bayard. Een van de Franse uitvinders van de fotografie in de eerste helft van de 19e eeuw. En waarom ligt hij er zo raar bij? Hij maakte deze foto in 1840 omdat hij zich miskend voelde als pionierende fotograaf. Daar heeft hij wel een punt. In de jaren 30 van de 19e eeuw ritselde het in Frankrijk van de beginnende fotografen. Fotografie was een wonderlijke booming business met nieuwe onwerkelijke chemische technieken. Zilver dat zwart werd onder invloed van licht. Dat moest nauwkeurig belicht worden. Dat moest later […]

Lees meer

De allereerste selfie ooit!

Mag ik je voorstellen aan Robert Hinnieser Cornelius? Deze meneer maakte in 1839 misschien de allereerste selfie ooit. Op de achterkant schreef hij heel zelfbewust ““The first light picture ever taken.” Misschien had hij het over zichzelf, misschien over zijn eerste zelfportret op deze manier, of misschien zijn eerste foto ooit. Dat is niet zeker. Deze foto is mogelijk wel de eerste selfie ooit. In die pioniersdagen waren vele knutselaars bezig met fotografie. Fotografeerden van alles en ook zichzelf en veel foto’s uit die tijd liggen dicht bij elkaar en zijn niet of slecht gedocumenteerd en gedateerd. De Fransman Hippolyte […]

Lees meer

De oudste foto van Nederland komt uit Zutphen

Dit is de oudste bekende Nederlandse foto. Hij is in Zutphen gemaakt op 25 november 1839, door de Zutphense apotheker Willem Hallegraeff. Net zoals de allereerste foto van Niépce uit 1825 is dit een foto van een prent. Hier van twee mensen, idyllisch bij een torentje. De prent zelf is van Aarnout Jacobus van Eyndhoven. De afbeelding zat in een album armoricum van Van Eyndhoven, een vriendenboek met persoonlijke bijdragen van vrienden en kennissen om waardering uit te drukken. Je kan het vergelijken met een poesie-album. Willem Hallegraeff maakte een bijdrage door een prent van Van Eyndhoven te fotograferen en […]

Lees meer

De Daguerreotypie… de watte?

In een eerdere blog schreef ik over Joseph Nicéphore Niépce, de Franse uitvinder die al sinds 1793 op zoek was naar een manier om beelden met licht te maken en die beelden ook te kunnen bewaren. Pas rond 1825 slaagde hij hier in. Hij maakte toen een foto van een 17e eeuwse gravure over een jongen die een paard ment, en fixeerde dat beeld zodat wij hem ook nu nog kunnen bekijken. Lees die blog als je die allereerste foto nog eens wilt bekijken. Maar dan, in 1833 overlijdt Niépce plotseling op 68-jarige leeftijd. Hij wordt beschouwd als EEN van […]

Lees meer

De oudste bewaarde foto ooit!

Ik ben dol op fotografie, en ik ben dol op geschiedenis. Tijdens mijn research naar fotografie en de oorsprong van de fotografie stuitte ik op de oudst bewaarde foto die ooit gemaakt is. Deze foto is gemaakt in 1825 door Joseph Nicéphore Niépce. De afbeelding toont een 17e eeuwse Vlaamse ets van een jongen die een paard aan het mennen is. De foto – Niépce noemde zijn proces heliografie (schrijven met de zon) – werd in 2002 ontdekt. De nationale bibliotheek van Frankrijk kocht de foto aan voor de lieve som van 450.000 euro. Uitvinder Niépce wordt beschouwd als een […]

Lees meer

Het inkleuren van geschiedenis

Ik las recent een interessant verhaal over heel oude zwartwitfoto’s die door de tijd onherkenbaar waren aangetast. Het verhaal betrof herstel van compleet vergane foto’s, die gemaakt waren met de allervroegste vorm van fotografie, de Daguerreotypie uit de eerste helft van de 19e eeuw. Volg even die link als je daar meer over wil weten. Ik wacht wel even. In dit artikel werden oude foto’s getoond, die door verwering onherkenbaar waren aangetast. Echt onherkenbaar. De schimmen uit het verleden waren nauwelijks nog herkenbaar als schimmen. Vergane vlekken, blobs en verkleuringen. Niet wat je met een foto nastreeft. Dat lag natuurlijk […]

Lees meer

Mathew B. Brady

Van deze fotograaf heb ik zoveel materiaal gezien. Mathew B. Brady (inderdaad, zijn voornaam is met een t) was een gerenommeerd fotograaf uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Die oorlog duurde van 12 april 1861 tot 9 april 1865. Brady kreeg van president Lincoln accreditatie om het front te mogen bezoeken, wel onder voorwaarde dat hij zelf in alle kosten voorzag. Hij en zijn medewerkers deden actief verslag van de oorlog en brachten de ellende van de strijd rechtstreeks onder de ogen van de burger. Nou ja, vooral zijn medewerkers deden dat. Brady was vooral bezig met de ingekomen foto’s. Helaas was […]

Lees meer