Tussenringen en wat kan je ermee

De nieuw aangeschafte tussenringen, samen met een mooi opberghulsje, twee doppen en de verpakking

Nu de lente is begonnen, is het ook weer tijd voor macrofotografie. Ja okee, dat kan je natuurlijk heel het jaar doen, maar juist in de lente gaat alles weer piepklein bloeien en kruipen, en als daar je interesses liggen, pak dan een macro-objectief om alles groot vast te leggen. Maar wat als je nog groter wilt? Tussenringen!

 

Wat is een tussenring?

Een tussenring is niet meer dan een holle ring die je tussen de camerabody en het objectief plaatst. Ja, een tussenring is hol, er zit geen glaswerk in. Het enige verschil is dat het objectief verder van de sensor wordt geplaatst en waardoor je dichter op je object kan kruipen. De scherpstelafstand van het objectief wordt korter, en het object wordt dus groter.

Een kogeldistel met een macro-objectief gefotografeerd

Een goed macro-objectief hoort 1:1 te fotograferen, wat betekent dat het object op ware grootte op de sensor wordt geprojecteerd. Je hebt ook ook objectieven die dat niet doen: mijn 24-105 mm zoomobjectief gaat niet verder dan 1:4, ondanks het snorkende woord “macro” op de huls. Het resultaat in de praktijk is een afbeelding die slechts 25% van de ware grootte weergeeft. Mijn Tamron 90 mm macro-objectief haalt die 1:1 verhouding wel, en met dat objectief speel ik altijd als ik iets kleins wil fotograferen. Deze kogeldistel fotografeerde ik met een Tamron 90 mm macro-objectief en daar kwam dit werkje uit.

Maar met tussenringen kan je nog dichter op je onderwerp kruipen waardoor het object nog groter wordt.

Blauwe druifjes

Ik maakte voor deze blog als voorbeeld twee foto’s van piepkleine blauwe druifjes in de tuin. De lente was net uitgebroken en kleiner dan klein kon ik ze niet vinden, maar ze staan er. De eerste foto maakte ik met de “kale” Tamron 90 mm macro, de tweede foto met drie tussenringen, die respectievelijk 12mm, 20 mm en 36 mm diep zijn. Ik verlengde het objectief, en het brandpunt dus met 68 mm. Verder heb ik de overige omstandigheden zo veel mogelijk gelijk gehouden. Ik nam bij beide foto’s zoveel mogelijk dezelfde positie aan: op de knieën, en dan even ver van de druifjes hangen, zodat de vergroting niet door mijn positie en houding kwam, maar door de ringen.

Je ziet dat de tweede foto “meer” macro is geworden. Er is meer te zien. De bloem is groter op de sensor gekomen en vult meer van het beeld.

Formule

En die vergroting kan je berekenen met de volgende formule:

vergrotingsfactor objectief + (mm tussenring / brandpuntsafstand).

Dat klinkt nogal abstract, dus ik geef een voorbeeld met mijn 90 mm macro-objectief en 68 mm aan tussenringen.

Mijn Tamron 90 mm macro vergroot 1:1. Hij projecteert op ware grootte op de sensor.

  • Met een 12 mm tussenring is de vergroting dus: 1,0 + (12/90) = 1,0 + 0,13 = 1,13 x
  • Met een 20 mm tussenring is de vergroting dus: 1,0 + (20/90) = 1,0 + 0,22 = 1,22 x
  • Met een 36 mm tussenring is de vergroting dus: 1,0 + (36/90) = 1,0 + 0,40 = 1,40 x

En alles achter elkaar geplaatst maakt dus: 1,0 + (68/90) = 1,0 + 0,75 = 1,75 vergroting

Voor de aardigheid heb ik de ringen ook nog eens geplaatst tussen de body en mijn 24-105 mm objectief, en toen kreeg ik dit. Het objectief zette ik op 105 mm. Zie je het verschil?

Dezelfde bloem, op 105 mm gefotografeerd, met tussenringen

Nagenoeg niks. Nagenoeg nada. Nagenoeg noppes.
Waarom?

Omdat het gebruikte objectief in de macrostand een vergroting heeft van 1:4, waardoor het object slechts 1/4 zo groot op de sensor valt (nee, ik zeg niet 4x zo klein, want dat is taalkundig gewoon fout ;).

De formule voor dit objectief met alle tussenringen erbij wordt dan
0,25 + (68/105) = 0,25 + 0,65 = 0,90 x. Pom, pom pom… en dat is eigenlijk een negatieve vergrotingsfactor. Hieruit blijkt dat tussenringen niet zaligmakend zijn. Ze zijn ook sec bedoeld voor macro-objectieven. Ik klik de tussenringen dus aan mijn macro-objectief die standaard 1:1 vergroot, waarop dan de vergroting met de tussenringen bovenop komt. Zou ik een macro-objectief hebben die 2:1 projecteert, dan is de vergroting nog groter.

Scherptediepte

Voor macrofotografie zijn tussenringen heel handig. Ze zijn licht en handelbaar, hebben geen glaswerk en gaan niet zo snel kapot. Houd er in het gebruik wel rekening mee dat de scherptediepte kleiner wordt. De brandpuntafstand wordt immers verlengd. Dat betekent dat het onderwerp vaak niet in zijn geheel scherp op de foto komt. Dat gegeven kan je gebruiken om juist dát ene object in de foto te benadrukken, en de rest wat minder. Zie de foto’s hierboven. Schakel dus over op manuele focus, om echt heel precies scherp te stellen, want de autofocus wil nog wel eens misgokken. En dan nog is het meer dan eens schieten.
Gebruik bij voorkeur een statief, want fotograferen op de knieën zoals hierboven is een ongebruikelijke en ongemakkelijke positie die na een paar minuten al pijnlijk is.  Het kost als snel meer moeite om de camera genoeg stil te houden voor een aanvaardbare foto. Een statief is dus wenselijk.

Wil je meer weten?

Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍

TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *