Exif: iso 250, 1/100, f/16, 100 mm macro
De zoekers van de spiegelreflex- of systeemcamera zijn heel bijzonder. Ja, ik maak een onderscheid tussen die twee, omdat die twee substantieel van elkaar verschillen. Ze doen wel hetzelfde, maar hoe ze dat doen verschilt.
Ik heb het ook echt over deze camera’s, want ik weet dat kleine compactcamera’s en andere handzame cameraatjes ook een zoeker hebben, maar die zit dan naast het objectief en zien feitelijk een iets ander beeld dan het objectief, de parallax heet dat, en werken onafhankelijk van de body. Nee, ik heb het echt over deze zoekers van deze types camera’s.
De zoeker is bij beide types middenboven op de body te vinden.
Verschil
Het verschil met een systeemcamera is dat een spiegelreflexcamera is voorzien is van een spiegelsysteem. Duh! Dat had je vast al in de gaten, want de naam zegt het al. Dat systeem zit direct achter het objectief en voor de sluiter, en stuurt het licht dat via het objectief binnenkomt naar boven door een matglas en naar een prisma. Die prisma richt het beeld dan weer door naar het oculair waar de fotograaf in kijkt. Dat is de optische zoeker en de fotograaf ziet dan het beeld wat op de foto gaat komen. Er is geen parallax.
Een systeemcamera heeft geen spiegel. Dat hele spiegelmechaniek is door de fabrikanten verwijderd en het licht komt via het objectief direct op de sensor. Het gevolg is dat de optische zoeker ook moest verdwijnen, want zonder spiegel vervalt ook de noodzaak van een prisma. Er is nu een elektronische zoeker: een klein LCD schermpje dat het beeld weergeeft dat op de sensor valt. De sluiter moet dus altijd openstaan om iets in de zoeker te kunnen zien. Je zit in de zoeker eigenlijk naar een klein tv’tje te kijken.
Een wezenlijk andere techniek dus.
De camera is wel lichter en aanmerkelijk stiller. Lees hier een vergelijking tussen beide cameratypes.
Wist je dat de spiegelreflexcamera al in 1861 (!) was bedacht en ontwikkeld? Natuurlijk was die niet meteen zoals we die nu kennen, maar in concept met hetzelfde principe: licht komt via de lens binnen en wordt via een spiegel die voor de sluiter zit naar boven gekaatst, zodat de fotograaf precies en vooraf kan zien wat hij gaat fotograferen. Lees hier meer over de ontwikkeling van deze camera. En van de fotografie.
Sensor
De systeemcamera heeft daarom ook een kleine sensor direct onder het glaasje van het oculair. Die sensor ziet dan ook wanneer de camera voor het gezicht wordt gehouden. In dat geval schakelt het display van de camera uit en schakelt de elektronische zoeker in. Als je je vinger op de sensor houdt, zie je hetzelfde gebeuren.
Scherpstellen
Exif: iso 250, 1/125, f/18, 100 mm macro
Bij het oculair zit een stelwieltje om het beeld scherp te stellen. Dat is de dioptrie. Geen enkele oog is namelijk gelijk en wat voor de een een scherp beeld geeft, is voor een ander mogelijk onscherp. Daarvoor heb je een stelwieltje om het zoekerbeeld scherp te stellen. Bij de Canon zit dat links of rechts er vlak naast (en is heel klein, naar mijn smaak zelfs iets te klein voor mijn vingers). Op de Canon EOS ‘spiegels’ zit het wieltje rechts van het oculair, op de Canon EOS R systeemcamera zit dat weer links ervan. In de Fuji XT-lijn zit dat wieltje ook links van de zoeker. De Fuji XT-lijn heeft rechts weer een keuzeknop Viewmodus om te selecteren welke hoe de zoeker zich moet gedragen bij gebruik (aan/uit, uit/aan, altijd aan, altijd uit). Bij Canon moet je daarvoor weer in de instellingen duiken.
Het belang van de zoeker
De zoeker is tamelijk belangrijk. Je ziet vooraf wat er op de foto komt en als je gewend bent via de zoeker te kadreren kan je dat gewoon zo blijven doen. Een andere optie is via het display te kadreren, zoals je mensen dat met een telefoon ziet doen. Armen (half) naar voren en dan de camera richten. Dan heb je het beeld groter in het display, maar dat display slurpt ook meer energie.
Dat vind ik onhandig. Een camera is toch wel ruim een halve kilo zwaar en dan is het moeilijker om de camera stabiel te houden. Dus ik neem de weg van de minste weerstand en hou het ding lekker tegen mijn oog. Zoals ik dat gewend ben. En met de zoeker kadreren trekt de batterij minder snel leeg, denk ik. Nee, ik heb dat niet uitgetest. Ik vermoed wel dat het display veel meer stroom trekt, zodat je minder foto’s kan maken.
Wil je meer weten?
Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍
TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.