Exif: iso 125, 1/125, f/20, 67 mm
De sluiter lijkt vaak vergeten als je het over een camera hebt, maar het is wel een essentieel onderdeel. Het blokkeert het licht voor de film of sensor. De sluiter is ook een fysiek onderdeel van de camera. De sluitertijd is de tijd dat de sluiter open is en licht doorlaat. Dat is dus iets anders.
Ik heb het in dit geval dan ook echt over de sluiter van de spiegelreflexcamera. De systeemcamera heeft er natuurlijk ook een, maar daar werkt hij iets anders. Die komt hieronder aan de orde.
De sluiter maakt samen met het diafragma en de iso deel uit van de belichtingsdriehoek.
Werking
Als je in de body naar de sluiter kijkt zie je een gordijn van overlappende lamellen. Voor een spiegelreflexcamera of een systeemcamera is dat een sluitergordijn direct voor de sensor of film. Dat heet een focal plane shutter. Die zit dus direct achter het objectief en direct voor de sensor of film. Er zijn ook andere sluitersystemen ontwikkeld, zoals een centraalsluiter in een objectief, maar die heb ik nog nooit in een spiegelreflex- of systeemcamera gezien.
Zo’n focal plane shutter zit ingewikkelder in elkaar dan je denkt. In werkelijkheid bestaat die uit twee gordijnen waarvan het eerste bij het afdrukken omlaag beweegt, en vlak daarna het tweede. Het gevolg is dat er een lichtstreep van boven naar beneden over de sensor of film gaat. Misschien verwacht je dat niet en vind je dat gek, maar echt, ondanks de snelheid wordt het beeld niet in een keer genomen. Zelfs met heel snelle sluitertijden kost dat tijd.
Het gevolg is dat foto’s wel eens vertekeningen kunnen tonen in onderdelen van het beeld die bewogen tijdens het fotograferen. Een rollende bal is dan ineens niet meer rond, maar ovaal. Dat komt door de beweging van het object tijdens het bewegen van de lichtstreep over de sensor of film. Zo’n bal is bijvoorbeeld dan op punt A in het beeld als de lichtstreep boven begint, beweegt dan naar punt B terwijl de lichtstreep over de film of sensor ook naar beneden beweegt. Die bal wordt dan min of meer ovaal op de foto.
Oh, en de klak die je hoort in een spiegelreflexcamera is niet de sluiter, maar de spiegel die heel snel opklapt om ruimte te maken voor het beeld. Verborgen in dat kabaal zit het geluid van de sluiter. De systeemcamera heeft niet dat lawaai van de spiegel.
Verschil met systeemcamera’s
Maar, maar, maar …… hoe zit dat dan bij de systeemcamera? In een spiegelreflexcamera is de sluiter altijd gesloten, tenzij je een foto neemt. In een systeemcamera is de sluiter altijd open. Lees hier meer over dat verschil.
Dat klopt. Een sluiter is een mechanisch onderdeel van de spiegelreflexcamera en opent alleen als het nodig is. In een systeemcamera staat de sluiter altijd open om het beeld te kunnen tonen in de zoeker of het display. Bij afdrukken leest de camera het beeld van de sensor elektronisch uit en dan hoor je een heel zacht frrrt. Geen klik. En als je je camera op burst hebt staan (meerdere foto’s achter elkaar dus), hoor je frrrt, frrrt, frrrt, enz.
Dat kan je op de Canon overigens wel instellen. Móet je zelfs instellen als je een flitser gebruikt, anders zie je niks op je display. Ja, dat vind ik wel een beperking. Maar dan hoor je de sluiter sluiten en weer openen. Net het omgekeerde dus.
De sluiter is een noodzakelijk ding om de hoeveelheid licht op de film of sensor te reguleren.
Wil je meer weten?
Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍
TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.