Wees negatief!

Ja, gekke titel natuurlijk. Ik wil helemaal niet dat je negatief bent, want daar heeft niemand wat aan. Maar in de fotografie is het wel nodig. Het is zelfs een belangrijke term: de negatieve ruimte. De term duidt op de vrije ruimte om het onderwerp heen zodat dat als het ware vrij staat van zijn omgeving. De foto wordt er veel minder druk van, er is veel minder kabaal in het beeld, je weet als kijker meteen waar je naar kijkt … en de foto ziet er ook veel beter uit. Negatieve ruimte heeft een functie, en je moet het echt gebruiken. Omgekeerd wordt het hoofdonderwerp wel de positieve ruimte genoemd.

Voorbeelden

Ik geef je een voorbeeld.
Dit is een foto van een nijlgans met pulletje in het water. Ze zwommen daar lalala lekker heen en weer rond. Er zijn in de achtergrond wat golfjes zichtbaar die verder niet storend zijn, en er is verder niets dat de aandacht afleidt. Nou, dat water dat om het hoofdonderwerp heen zit is dan de negatieve ruimte. Het hoofdonderwerp, nijlgans met pulletje, is hier de positieve ruimte.

Ander voorbeeld:
Met de kerst wilde ik eens wat anders koken en vond een romanesco in de winkel. Romanesco is een groene bloemkool, en stond al een tijdje op mijn verlanglijstje. Niet alleen omdat hij lekker is, maar ook omdat ik hem een mooi foto-onderwerp vind. Daar kwam deze foto uit. Mooi groen, mooie textuur gevangen, en dat tegen een zwarte achtergrond. Er valt nu niets anders te bekijken dan alleen dat groene ding.

En deze ligt wel heel erg voor de hand. De maan als positieve ruimte in de gitzwarte negatieve ruimte. Er is totaal niets anders wat de aandacht wegtrekt. Je begrijpt de strekking inmiddels wel.

Niet alleen worden je foto’s met negatieve ruimte dus rustiger. Negatieve ruimte helpt je ook om de aandacht van de kijker te sturen. In feite wil je controle hebben op het kijkgedrag van de kijker. “Ik wil dat je naar mijn onderwerp kijkt, en nergens anders naar.” Dat wil je toch?

Kortom: je haalt weg wat er niet toe doet en afleidt van wat je wil laten zien.

Hoe gebruik je negatieve ruimte?

Wees dan ook niet misselijk met het gebruik van negatieve ruimte. Je hebt immers een groot beeldoppervlak om te vullen, maar hou dan wel de balans in de gaten. Veel negatieve ruimte maakt je onderwerp los van de omgeving, maar als je zoveel negatieve ruimte in je beeld hebt dat de positieve ruimte (jouw onderwerp dus) erin verzuipt is de balans zoek. Hou de verhouding negatieve en positieve ruimte in evenwicht, maar dat is meer een zaak van subjectieve smaak.

Probeer eens een foto bij te snijden om de verhouding negatief/positief wat meer in balans te brengen. Vaak zie je dan dat de foto aan kracht wint, dat die ineens van méh naar yeah gaat. Beter is natuurlijk om tijdens het fotograferen al de foto in-camera in balans te hebben. Dat doe ik over het algemeen – foto al klaar in-camera betekent dat je later minder hoeft te klussen eraan. En bijsnijden … dan snij je toch vooral pixels weg en dat is ook weer niet de bedoeling.

Hoe moet het niet

Daar ga ik hier niet op verder, omdat dat een heel ander onderwerp is. Ik wil je wel bekennen dat ik toch wel flinke moeite had om een foto zonder negatieve ruimte te vinden. Maar toch … ik heb er een gevonden om te laten zien hoe het niet moet. Een reiger (daar heb je hem weer!) in een boom. En hij verdwijnt in de omgeving. Ik weet het, hij zit in een boom en een boom heeft takken, maar die zitten er rechts van, en eronder, zelfs ervoor, en daartussenin zit dan dat dier.

Gevolg: er is geen negatieve ruimte die het dier losmaakt van zijn achtergrond. De foto is druk en lawaaiig en ontstijgt niet het niveau van een kiekje. Leuk voor de heb, goed voor een “oh ja, momentje”, maar verder is dit een méh-plaatje.

Wil je meer weten?

Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍

TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.