Categorie: Fotografie

fotografie en alles er om heen

Verleg je horizon!

Geef een reactie

Als je foto’s maakt zit daar vaak een duidelijke horizon in. En maar al te vaak is die horizon niet horizontaal. Kijk maar eens naar onderstaande foto’s. Je kan eventueel klikken op een foto en dan doorklikken.

Ze hellen allemaal naar rechts. De horizon is niet horizontaal.

En dat moet wel, per slot is het een horizon. 😉 Deze foto’s komen zo rechtstreeks uit de camera. Ik heb ze wel een beetje bewerkt voor de blog, maar de tilt heb ik voor deze keer bewust in stand gehouden. Zo kwamen ze uit de camera. En het valt echt op.

Wat is een horizon?

Een horizon is die lijn in de verte waar hemel en aarde (of zee) elkaar naderen en raken. Dat is natuurlijk een simplistische uitleg, en dat weet ik, maar hier staat een echte uitleg. In elk geval: de horizon is in de meeste gevallen een visuele horizontale lijn en hoort ook zo op de foto terecht te komen. En misschien valt het niet meteen op als die lijn naar een kant afloopt, maar als je er op gaat letten… wordt het een basiszaak. Hoe ligt de horizon? Zeker als de horizon in zee scheef ligt…. tja, je verwacht eigenlijk dat het water dan naar die kant wegstroomt. Het lijkt wel zo en het ziet er gewoon niet uit. Fotografen wijzen elkaar ook graag op zulke omissies.
What is seen, cannot be unseen.

Even een zijsprong: als je lekker uit de hand schiet, ga er maar gewoon van uit dat de foto per definitie scheef is. Niet alleen omdat je uit de hand schiet, maar ook omdat ik merk dat het beeld in de zoeker niet noodzakelijkerwijs hetzelfde is als dat op de foto. Al te vaak denk ik dat de foto in de zoeker mooi horizontaal is en thuis op het grote scherm blijkt de foto toch flink wat graden uit het lood te zijn. Ik heb mij daarbij neergelegd. Ik probeer zoveel mogelijk in-camera al goed te krijgen, maar vaak moet ik thuis nog even rechtzetten.

Dus zet recht die foto!

Natuurlijk moet de horizon wel in context zijn. Als je op een heuvelpad fotografeert is de horizon van nature vaak niet horizontaal. Ga je die toch rechtzetten, staan eventuele bomen, palen, huizen die zich in beeld bevinden op hun beurt weer uit het lood. Dus wel even het koppie erbij houden en rechtzetten in context.

Is een scheve foto dan meteen verloren?

Nee, natuurlijk niet. Je kan een foto herstellen en redden. Waarom denk je dat ik deze blog schrijf? 😉
Als voorbeeld neem ik een foto die ik maakte op 5 augustus 2018, tijdens een boottripje in Eilandspolder en Schermerhorn. De foto heeft kraak noch smaak, vind ik, en dus alleen goed voor een blogje 🙂 Ik laat daar een klein bewerkinkje op los, zodat je ziet dat je van een scheve zozo-foto ook nog iets kan maken.

  1. De eerste foto is helemaal kaal. Niets mee gedaan, de kleuren zijn vaal, en de horizon hangt scheef. Het is een kiekje.
  2. Daarna trok ik de foto door de Raw-converter voor de eerste bewerking. De kleuren zien er al wat beter uit. Ik importeer de foto in Photoshop en zet als eerste de horizon recht. Ik kies daarvoor het bijsnij-icoontje dat uiterst links als vijfde van boven staat en vervolgens de optie Rechttrekken. Je verliest wel wat pixels, omdat er een uitsnede wordt gemaakt!
  3. Hier de foto nadat de horizon is rechtgezet.
  4. Tenslotte voer ik nog wat verdere bewerkingen uit om de foto een beetje bij te kleuren en op te leuken.

Vergelijk nu de eerste foto met de laatste. Al was het alleen maar om op te merken dat het water niet schijnbaar naar rechts wegloopt. Gered!

Wilt u meer weten over fotografie? Volg dan eens een workshop!

Photoshop versus Elements, een vergelijking

Geef een reactie

In Het verschil tussen Photoshop CC en zijn kleine broertje Elements gaf ik de grootste verschillen aan tussen die twee beeldbewerkingsprogramma’s. Nu zijn beide helemaal niet slecht – Photoshop CC is top en ik wil zelfs zeggen dat Elements een heel goed en voordelig alternatief is… maar die is wel voor de fotohobbyïst en de vakantiefotograaf die meer willen dan een jpg rechtstreeks uit de camera trekken, en hun foto’s ook vanuit het bronbestand Raw willen nabewerken.

Bovendien is Photoshop CC onderdeel van Adobe’s Creative Cloud Suite, die sinds 2013 alleen op abonnementsbasis is af te nemen. Dat maakt het voor de hobbyïst en vakantiefotograaf minder aantrekkelijk. Elements is gewoon in de winkel verkrijgbaar, op een schijfje in een doosje voor zeg 80 à 100 euro. En huppetee, dan ben je klaar.

Beide programma’s kunnen namelijk nagenoeg hetzelfde. Photoshop CC heeft meer functies en knoppen om de foto helemaal naar de hand te zetten. Het grootste verschil is dat Elements veelal in 8 bit werkt, waardoor je in het bewerkingsproces altijd verlies van beeldinformatie hebt. Die krijg je nooit meer terug. En je ziet het ook in de foto’s.

Nu ben ik een paar jaar geleden overgestapt van Elements 10 naar de grote broer Photoshop. Ja inderdaad, ook ik heb als armlastige startup een tijd gebruik gemaakt van Elements, en ik was er tevreden mee. Foto’s kwamen er volgens mijn toenmalige stand van ontwikkeling goed naar voren, totdat ik steeds meer tegen de grenzen van Elements aanliep. Ik zat steeds meer te zuigen op het resultaat. Ik was steeds minder tevreden. Ik wilde meer. Ik legde de lat hoger. Ik wilde upgraden. En in 2016 stapte ik over op de ‘grote’ Photoshop. Exit Elements. U wordt bedankt voor de inspanning. Maar ik moest verder.

En ja, ik zag een duidelijk verschil.

En daarom een vergelijkend warenonderzoek!

Verschillen tussen A en B in een tekst benadrukken is natuurlijk makkelijk. Maar dat maakt het voor een ander nog niet inzichtelijk hoe dezelfde foto door Elements en Photoshop worden ‘afgewerkt’. Kan je verlies aan beeldinformatie ook echt zien in een jpg, ook als die op exact dezelfde manier vanuit Raw is bewerkt in Elements en Photoshop? Een jpg is namelijk altijd 8 bit, dus dat maakt niet uit voor beide programma’s. Wat gebeurt er in het bewerkingsproces in Elements en Photoshop?

Hieronder staat tweemaal dezelfde foto die op dezelfde manier in Elements en Photoshop is bewerkt. Dezelfde manier betekent: een tamelijke normale bewerking met functies die zowel in Elements en Photoshop te vinden zijn. De Elementsfoto is op een Windows 7 laptop ontwikkeld, de Photoshopfoto is gedaan op een Macbook Pro. Beiden hebben een gecalibreerd scherm. De foto is van 7 september 2018, toen het nieuwe Jaarbeursplein in Utrecht net was geopend en er een beachvolleybaltoernooi liep. De foto zit daarmee bomvol detail en informatie. Eens zien wat daarmee gebeurt.

Appels en peren?

Oh ja, ik weet dat Elements 10 een ouder beestje is uit 2011 en dat er een aantal nieuwe versies zijn gekomen. In oktober 2016 kwam versie 15 uit en in de winter van 2017 versie 2018 (naamstelling ja.. bron is hier). Die nieuwe versie zullen ook hun verbetering hebben gehad, maar ik wil laten zien waar ik ooit mee werkte en waar ik nu mee werk (en ik heb geen zin om nog eens Elements te kopen, alleen voor deze blog haha 🙂 ).

Eerst maar even de foto’s naast elkaar zetten. Schuif de slider heen en weer. Links staat dan de versie van Elements in 8 bit bewerkt, rechts die in van Photoshop in 16 bit bewerkt. Ik maakte eerst een bewerking in Photoshop, zonder na te denken of Elements een passend antwoord had. Er zijn verder geen spannende dingen gedaan.

 

Schuif de slider heen en weer om te vergelijken. Links = Elements, rechts = Photoshop

 

Uitslag

Je ziet dat de uitvoering van de Elementsfoto wat harder is. De kleuren zijn wat meer aangezet en in de schaduwpartijen valt wat detail weg. Ook is er wat vertekening. De beide foto’s komen van hetzelfde Rawbestand, maar ergens in het proces is er toch een afwijking ontstaan: de foto’s zijn niet aansluitend. De Photoshopfoto is wel echt beter uitgevoerd, vind ik.

Kijk je naar de ruwe cijfers:

uit het Rawbestand maakte ik een bewerking, die ik als psd-bestand (het resultaat van de bewerking) opsloeg. Uit het psd-bestand maakte ik dan een jpg van 1200×800 pixels. Dat deed ik zowel in Photoshop en Elements, dus ik had op het eind twee jpg’s die ik naast elkaar kon zetten.

Beide psd’s hadden drie bewerkingslagen. Dat maakt uit: elke bewerkingslaag neemt ook ruimte in en dus moesten beide psd’s  evenveel bewerkingslagen hebben voor een goede vergelijking. De psd die Elements genereerde was 178,7 MB groot, de psd die Photoshop genereerde was 426,28 MB groot, dus 2,38 keer groter. Dat is ook wel te verklaren, omdat Elements in 8 bit opslaat en Photoshop in 16 bit. Dat verklaart het grootteverschil en het is de reden van verlies van beeldinformatie.

Daar staat tegenover dat de jpg van Elements 564 Kb groot is en die van Photoshop 504 Kb. Elements levert dus iets groter af, maar dat kan het verschil in de psd’s niet opheffen.

Conclusie

Zoals gezegd: Elements is geen slecht programma. Je kan er prima op nabewerken, en ik was bij het schrijven van deze blog aangenaam verrast en er ook best tevreden over, hoewel ik toch wel even moest zoeken waar alles ook al weer zat. Voor hobbyïsten en incidentele fotografen is het een prima tool. Maar wil je meer (lees: alles) uit je foto’s kunnen halen dan schiet het toch echt tekort.

 

 

 

 

De grenzen van het auteursrecht

Geef een reactie

Het is een belangrijke regel dat je voor elk werk dat je maakt, elke creatie, automatisch auteursrecht verkrijgt. Hoef je niets voor te doen. Geen registratie of iets anders. Gebeurt geheel automatisch. Je verzint iets, je ontwikkelt het en maakt het tot iets tastbaars en huppetee, daar is het auteursrecht. Dat is goed! Als je iets creëert heb je daar tijd en energie in gestoken, en dan wil je niet dat een ander daarmee aan de haal gaat.

Jouw creatie. Jouw werk. Jouw eigendom.
En een ander moet daar van af blijven, tenzij jij aan die ander vooraf toestemming geeft om er aan te zitten.

Nou, zo zwart-wit is het nu ook weer niet. Auteursrecht is niet het ezeltje van de Efteling dat voor elk muntje dat je er in stopt een chocomunt uitpoept. Het ligt iets genuanceerder.

Laat ik eerst even kijken naar wat de auteurswet in artikel 1 schrijft.

“Artikel 1

Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld. “

 

Dat lijkt mij wel duidelijk. Dit artikel geeft de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of  van diens rechtverkrijgenden het exclusieve recht te beslissen over verveelvuldiging en openbaarmaking van dat werk.

Duidelijk toch?
Maak iets -> auteursrecht
Maak een boel -> boel auteursrechten

Vergeet het maar!

In het arrest Van Dale/Romme (HR 4 januari 1991, NJ 1991/608) bepaalde de Hoge Raad namelijk dat een werk alleen auteursrecht kan hebben als dit aan twee voorwaarden voldoet:

  • het heeft een eigen oorspronkelijk karakter
  • met een persoonlijk stempel van de maker

Lees even de Wiki voor de achtergronden van dit arrest, want knippen en plakken is letterlijk ook niet mijn ding (duh, het is Wikipedia en vrij, maar toch…).

Betekenis van het arrest

Het betekent dus dat jouw werk voldoende origineel, oorspronkelijk en creatief moet zijn om auteursrecht op uit te oefenen. Lukraak kopiëren van een bestaand werk is er niet bij. Er moet een substantiële eigen inbreng zijn van de maker om het werk genoeg te laten verschillen van eerder werk. Je mag niet na-apen. Je moet echt iets verzinnen en toevoegen. Er wordt iets van je gevraagd.
Bovendien moet de hand van de maker duidelijk aanwezig zijn. Bovenstaande foto is uiteraard niet door mij gemaakt, maar door mijn vriendin. Ik neem juist deze foto omdat ik juist niet degene was die op het knopje drukte. Het auteursrecht zou dus bij haar liggen. Ik had wel de hele setting vooraf bedacht en verzonnen en haar voordien duidelijk geïnstrueerd hoe zij deze foto moest maken: smartphone horizontaal houden, horizon zoveel mogelijk op eenderde houden, mij ook op 1/3 van de rechterkant houden, en pas drukken wanneer de waterlijn zich voor mij bevond (dus achter mij in het perspectief van de camera). Haar inbreng was enkel op het goede moment het scherm aanraken.. en dat moest ook een paar keer over. In deze setting ligt het auteursrecht dan ook bij mij  (Art.6 Auteurswet (en toevallig ook het portretrecht)).

Consequentie

De consequentie is dus dat een werk zich echt moet onderscheiden van andere werken. Niet totaal, want kleine toevallige overeenkomsten zijn nog aanvaardbaar, maar er moet een overwegende creatieve arbeid aan ten grondslag liggen om een werk oorspronkelijk en origineel te maken voor auteursrechtelijke bescherming.

En anders is het doeidoei met je auteursrecht voor je creatie en kunnen anderen aan je poort komen rammelen wegens auteursrechtenschendingen.

Foto’s met context

Geef een reactie

Een parasol die tegen de felle zon beschermt. Fotomoment dus. Klik voor groot!

Een van de dingen die ik het moeilijkst vind, is foto’s maken met context. Ik ben overtuigd dat alles, ja echt alles zinvol is te fotograferen mits je er een verhaal van kan maken. En dat alles in een beeld vervat. En het plaatsen van context doe je met beeldelementen. Ik schreef al eerder over beeldelementen hier en hier. Zij helpen de kijker de foto te interpreteren.

In het ideale geval weet je met een blik meteen waar de foto genomen is, wat de situatie was en in welke context de getoonde handeling geplaatst moet worden. Je hoeft niet na te denken van ” ummm… wat wat dat ook al weer?” Die informatie hoort in dat ene beeld vervat te zijn. En ja, dat vind ik soms wel moeilijk.

 

Kiekje erbij?

Ik doe daar niet moeilijk over om dat te erkennen. Je moet niet alleen kijken, maar je moet het verhaal ook zien. Een blik op mijn harde schijf laat je veel, heel veel foto’s zien die context missen en je dus niet alles vertellen. Kiekjes dus. Nu vind ik kiekjes niet erg – ze horen erbij. Zeker in een serie waar minstens een verhalende en helpende foto zit blijven ze wel eens een tijdje hangen. Verder kan je kan er vaak niet veel mee en ze nemen ruimte in.

De foto hierboven is er een waar wel een verhaal in zit. Kijk er eens naar (hier in het groot) en vraag je af wat je nu echt ziet.

Het is duidelijk een doek met een herkenbare standaard. Dat moet wel een parasol zijn. Een paraplu is het niet, want die is ondoorzichtig en hier komt een puist licht doorheen. Dat licht moet dan de zon zijn. Er is dus een felle krachtige zon. Dat moet zomer zijn. De stang staat ook nog gebogen dus de zon staat al lager aan de hemel, dus het is waarschijnlijk al in de vroege avond. Verhaal: het is zomer en warm en een kleurige parasol werpt een schaduw, en beschermt tegen de felle warmte.
Je hebt hem. Een beeld van een warme zomeravond.

Het klopt ook wel. Ik maakte deze foto op 1 juli 2018 om 20.11 uur. Het avondeten was al door het kanaaltje, borden stonden nog op tafel, we zaten uit te buiken en mijn oog viel op de parasol die mij beschermde tegen het felle licht. Die parasol had ik uitgeklapt, omdat ik anders door het tegenlicht mijn vriendin niet goed kon zien. Ik zag het verhaal, greep mijn camera die naast mij lag (jawel! houd de camera altijd in de buurt!) en maakte deze foto. Ik maakte er overigens meer, maar koos deze uit.

Je moet dus a. kijken en b. zien. Liefst altijd, want situaties komen doorgaans maar een keer voorbij.

Niet werkende voorbeelden

Hier is een foto die voor mijn gevoel niets of weinig vertelt. Zelf weet ik de context wel, en ten tijde van de foto vond ik de opname heel gerechtvaardigd, maar als ik er nu naar kijk met wat meer afstand, is mijn eerste gedachte “Juist ja…”. Als ik dat denk, zal een ander die de context niet kent dat zeker denken!

In casu: er drijft een woning half in het water. Op het dak staan spullen gestald. Een persoon op het dak, een ander komt vanuit de zolder door het raam. Lijkt op een overstroming. En dan? Ik mis de context in het beeld. Waar gaat dit over?

 

 

 

 

In werkelijkheid was dit de voorstelling Mare van theatergroep Vis-a-Vis  uit Almere. Deze voorstelling uit 2017 gaat over klimaatverandering en overstroming door overvloedige regenval. Voor deze voorstelling was er een compleet bassin aangelegd en de voorstelling handelde dus ook in en op het water. Het blauwgrijze schot op de achtergrond schermde voorbereidende handelingen van de groep tijdens de voorstelling af voor het publiek. Links en rechts van dat schot kwamen dan humoristische “noodsituaties” in beeld drijven, zoals een nieuwslezer die de volgende ramp beschreef.

Maar zegt het iets in de foto? Nope. En dus bleven de foto’s slingeren op de harde schijf. Meer voor mijzelf, omdat ik de voorstelling gezien had en de foto’s zelf de context kan plaatsen. Of gebruiken in een blogje over beeldelementen.

Overigens zijn de foto’s niet in het geniep genomen. Vis-a-Vis stimuleert en promoot het gebruik van eigen fotomateriaal. “Neem zo veel en zo vaak mogelijk foto’s! Dat vinden wij helemaal niet erg!”, zeggen ze altijd bij het begin van een voorstelling (ik heb er meer gezien).  Dus doe ik dat maar 🙂

Conclusie

Maar de bottom line is: Als je foto’s maakt, probeer er dan met beeldelementen een verhaal in te stoppen. Dat is niet makkelijk, en soms verkijk je je erop. Maar als het lukt, heb je een verhaal in een beeld waar meer in zit dan alleen maar een plaatje.

 

Wilt u meer weten of fotografie, volg dan eens een workshop!

 

Hét verschil tussen Photoshop en zijn kleine broertje Elements

Geef een reactie

Al een flink tijdje werk ik met Photoshop CC en ik moet zeggen: dat bevalt heel goed. De mogelijkheden voor fotobewerking zijn voor het gevoel oneindig – echt, elke week ontdek ik wel weer een nieuwe functie of toepassing die ik toevoeg aan mijn vaardigheden. Photoshop heeft echt heel veel in huis.

Daarvóór maakte ik gebruik van Photoshop Elements. Als beginnend fotograafje koos ik toen (2011 alweer) voor Elements, omdat a. in de naam Photoshop stond en b. de prijs betaalbaar was. De toenmalige Photoshop Suite kostte destijds in de winkel meer dan 1000 foppen en dat was geen muizig prijsje voor een armlastig fotograafje. Ik keek dus naar Elements, reviews spraken van een kleiner broertje met nagenoeg dezelfde mogelijkheden, maar wel voor slecht 100 foppen of zo.

De keuze was snel gemaakt, want toen zag ik het verschil dat die prijzen rechtvaardigde niet zo. Nu wel natuurlijk, maar toen ontging het mij een beetje. Een gelijkwaardige tool voor eentiende van de  prijs van het grotere broertje… what’s the catch??

Toen kwam Photoshop CC op de markt met een abonnement van € 12,09 per maand. Ik nam de sprong en ik abonneerde mij. En ik kon gaan vergelijken. Wat heeft Photoshop CC wat Elements niet heeft. Nou duh…. het grootste verschil zit hem uiteraard in de beperking van Elements! Photoshop Elements kan foto’s voornamelijk in 8-bit bewerken. Dat zie en besef je niet meteen, maar in Elements zijn de meeste functies in 8-bit. Wat betekent dat?

Even een klein stukje techniek

Je kan hier even doorheen razen als je dit niet boeit. Ik geef het wel aan als deze technobabbel klaar is.

Digitale foto’s worden opgeslagen in bits. Een bit is een informatiegegeven die óf aan óf uit is: zeg maar wit of zwart. Hoe meer bits een foto heeft, des te hoger is de kwaliteit van de foto. Een foto van 2 bit betekent dat elke pixel óf wit óf zwart is. Ik heb zo’n foto nooit gezien, maar ik denk dat het totaal beeld dan grijs is. Hoe meer bits een foto heeft, des te meer informatie er in een foto kan zitten.

Een camera maakt RAW bestanden (en wat RAW is vind je hier) van 16-bit. Een beeldelement wordt dan weggeschreven als 2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2x2 (2 tot de macht 16e dus) = 65536 mogelijkheden. Een kleur als rood heeft dan 65536 mogelijke tinten, zet daar dan groen en blauw naast dan heb 65536 x 65536 x 65536 = 281474976710656 mogelijkheden. Goh, dat is wel zo ongeveer de grootte van een RAW-bestand dat vers uit de camera komt.

Een RAW-bestand is in 16-bit opgebouwd en alle beeldinformatie zit daarin verpakt.

Einde klein stukje techniek. Je kan weer verder lezen. 🙂

Als je een 16-bit Raw-bestand inlaadt in Photoshop Elements en opent, krijg je de Raw Converter. Die opent automatisch met een Raw-bestand. In die Raw Converter kan je al de meest voorkomende bewerkingen uitvoeren die je in Elements ook kan. Elements heeft gewoon wat meer toeters en bellen, maar als je foto al klaar is in de Raw Converter, en je bent er tevreden over, sla je hem op. En als je voor opslag jpg kiest, en dat kiezen de meesten, gebeurt dat in 8-bit want jpg (lees hier de wiki) is nu eenmaal een formaat in 8-bit. Dan heb je al beeldverlies en is op dit punt geen aangebrachte beperking door de softwaremaker.

Wil je jouw foto echter verder bewerken in Elements loop je tegen verdere beperkingen op. Het Raw-bestand wordt dan verder geopend in Elements waar veel functies slechts in 8-bit bewerken. Dat is wél een aangebrachte beperking door de softwaremaker.

Beeldverlies

Kortom: je verliest dus beeldinformatie in Elements!

Nu is dat niet zo erg, want, zoals gezegd, als de foto klaar is en je slaat hem op naar een jpg, verlies je sowieso beeld-informatie. Een jpg is namelijk een 8-bit beeldformaat, dus wat voor mooie kunsten je ook uithaalt in Elements, de jpg die er uit voortkomt is altijd in 8-bit. En dat is niet anders in het grotere Photoshop CC, de jpg’s die je daarmee maakt zijn ook in 8-bit, want jpg… is onafhankelijk van de tool nu eenmaal een 8-bit beeldformaat.

Nee, het grote verschil wordt duidelijk als je je noeste arbeid in Elements wilt opslaan naar een psd bestand, het werkbestand dat ontstaat tijdens het bewerken en alle verrichte handelingen bevat. Zo’n psd kan ook een klepper van een bestand worden, tot wel een paar honderd MB groot.

Photoshop Elements slaat zo’n psd-bestand op in 8-bit. En dat betekent dat het uiteindelijk werkbestand een substantieel dataverlies ondergaat als je je werk opslaat. Je kan het zien als je een 8-bit psd opslaat. Dat gaat veel sneller dan een 16-bit psd-bestand. Photoshop CC slaat een psd op in 16-bit.

Het verschil

En dat is het verschil! De jpg mag dan wel 8-bit zijn (dan ben je eigenlijk al de sjaak), maar het opgeslagen werkbestand van Elements is ook 8-bit. En als je daar later op terugvalt, kom je die beperking weer gewoon tegen.

Dat maakt Photoshop Elements het kleinere broertje van Photoshop CC. Je kan er nagenoeg alles mee, maar functionaliteit is beperkt tot 8-bit.
Het Raw-bestand uit de camera is 16-bit ->
Opening in de Raw Converter is 16-bit ->
Opening in Photoshop Elements is nog steeds 16-bit, maar veel functionaliteit (niet alle) is beperkt tot 8-bit en opslaan in psd maakt een 8-bit bestand. En poef -> daar zit beeldverlies dat je nooit meer terugkrijgt.

En dat is de catch! Die beperking vind ik nog wel veel belangrijker dan een 8-bit jpg waar iedereen mee te maken heeft. Het verklaart waarom Photoshop Elements maar eentiende van de prijs van Photoshop kost. Elements is daardoor meer bedoeld voor de bewerkende hobbyïst voor wie de eisen lager liggen.

Maar als je jezelf serieus wilt nemen, neem je Photoshop CC met all-round 16-bit mogelijkheden.

Wilt u meer weten over fotografie? Volg dan eens een workshop!!

Wat is de regel van derden?

Geef een reactie

De maan en een onweerscomplex. Klik voor groot.

Je zal vast wel eens van de regel van derden gehoord hebben. De regel van derden is een compositieregel die al eeuwen lang wordt toegepast om het onderwerp in een beeld meer te benadrukken en het beeld mooier te maken. Het wordt ook wel de gulden regel genoemd, maar die benaming vind ik wat vager en normatief, en als je heel precies meet ook iets anders: de lijnen liggen in de gulden regel iets anders. Regel van derden zegt gewoon dat je je onderwerpen beter op eenderde van de rand moet zetten.
Let er maar eens op. In schilderijen, tekeningen, foto’s, ook op televisie zie je de regel steeds weer terugkomen. Bewust of onbewust… blijkbaar is de regel van derden nodig om een beeld aantrekkelijker te maken. Je ziet zelden een afbeelding waarin het onderwerp pal in het midden staat, of waarin de horizon in het midden geplaatst is.

En ik weet zeker dat jij tijdens het foto’s maken daar ook, misschien zelfs wel onbewust, met de regel van derden rekening houdt. Het oog wil tenslotte ook wat.

Wat is dan de regel van derden?

Heel eenvoudig.
De regel van derden is een compositieregel die de afbeelding in negen gelijke vakken verdeelt met twee evenwijdige horizontale lijnen en twee evenwijdige verticale lijnen. Plaats je het onderwerp van de afbeelding vervolgens op of vlak in de buurt van een snijpunt, dan wint de afbeelding als geheel aan kracht. De kijker vindt de afbeelding dan vaak mooier.

Voorbeeld

Als voorbeeld toon ik bovenstaande afbeelding, die ik samenstelde uit twee foto’s. Een foto kwam uit een serie uit juli 2017 van een onweerscomplex dat boven Nieuwegein hing, en de maan kwam uit een serie uit april 2018. Beide foto’s lagen hier ongebruikt en ik was een beetje met ze aan het spelen om daar iets spannends van te maken. Ik had er verder geen vooropgezet plan mee. Sterker nog: het doel was om mij meer bekend te maken met lagen en laagbedekkingen in Photoshop, en het streven was om de maan geloofwaardig achter de wolken te plaatsen. Een maan voor de wolken kan natuurlijk niet, en met de juiste laagbedekking kan je de wolken van de ene foto voor de maan van de andere foto plaatsen. Nee, ik weet ook niet hoe dat technisch werkt, maar het kan. De exacte handelingen en workflow laat ik ook even voor wat ze zijn, en bovenstaand werk kwam er uit.

 

Als ik nu de regel van derden zichtbaar over de afbeelding leg, dan zie je dat ik in het proces de maan ongeveer op het linker snijpunt heb gelegd. Dat deed ik niet echt bewust, hoewel het wel door mijn gedachten speelde, maar ik legde de maan daar neer toen ik vond dat dat wel mooi stond. Het onderwerp staat mooi linksboven, er zijn wat wolken links en rechts… het klopt gewoon.

 

 

 

 

Stel je nu eens voor dat ik de maan een stukje had opgeschoven, zo meer naar de rand, omdat ik die wolken links van de maan maar overbodig vond. Die wolken sneed ik dan weg. Weg ermee. Dan kreeg je dit beeld. Ik hoop dat je het met mij eens bent dat dit er niet uitziet. De balans is weg. Blijkbaar zijn de wolken ineens het onderwerp. En de maan komt daar een beetje per vergissing om de rand heen piepen, waardoor het beeld door het gewicht (voor mijn gevoel) naar linksonder gaat kantelen. Je ziet ook dat de maan niet op het snijpunt valt. En dan “klopt” het beeld niet. Wat doet die maan daar?

 

 

 

Nu zie je nog die snijpunten die ik er voor het gemak heb bijgeplaatst. Maar ook zonder snijpunten blijf je voelen dat er iets aan de hand is. Het “klopt” niet. Het beeld kiept.

 

 

 

 

 

 

 

Hoewel de regel van derden hier niet precies gevolgd is, werkt de foto toch voor mij. Klik voor groot!

En dat is in essentie de regel van derden: Plaats het onderwerp op de snijpunten van de lijnen en dan ben je al een heel eind. Maar niet alleen dat. De horizon kan je het beste uitlijnen op ongeveer eenderde van de bovenrand als je de voorgrond wilt benadrukken, of juist weer op ongeveer eenderde van de onderrand als je de lucht mooi vindt en die wilt benadrukken. Plaats de horizon liefst niet in het midden, want dat versaait de foto.

De regel van derden is een hulpmiddel om je foto beter uit te lijnen en sterker te maken. Maar voel je zeker niet gedwongen om daar koste wat kost aan te voldoen.. als de foto werkt, dan is het goed.

 

Wilt u meer weten over fotografie? Volg dan eens een workshop!

Loving the Alien!

Geef een reactie

In Tussenringen en wat kan je ermee schreef ik over mijn nieuwe set tussenringen waar ik veel mee van plan was. Lees die blog even als je dat nog niet gedaan hebt. Ik wacht wel even. Dan kijk ik tussendoor nog even naar deze alien die ik met mijn nieuwe tussenringen mocht fotograferen!

Een libel in de tuin. Het lijkt wel een alien. Klik voor groot! 1/200s / f5,0 / ISO 500.

Vorige week werd de tuin nogal bezocht door libellen en net als in 2015 ging ik op jacht. Met macro-objectief en alle tussenringen erbij, dus met een vergroting van 1,75x. Ik wilde ze toch wel hebben in mijn collectie en wilde ze dit keer niet laten ontsnappen. Ik zag dat deze libellen, ik denk dat het er twee of drie waren, nogal eens over de tuin heen vlogen en tussendoor op vaste en voorspelbare plaatsen in de zon neerstreken. Dat kan kloppen: volgens wikipedia hebben libellen behoefte aan warmte. Ze strijken dus neer op warme oppervlakten in de zon, drukken hun lichaam omlaag en spreiden hun vleugels om niet in hun eigen schaduw te zitten.

Daar kwam uiteindelijk deze foto uit. Deze libel streek zo vaak neer op een warm blad in de heg dat het geen toeval meer kon zijn. Ik besloot het er op te wagen en naderbij te sluipen. Langs de heg, heel langzaam steeds dichterbij. De libel moet mij wel gezien hebben. Ik zag het oog aan deze kant draaien en mij in de gaten houden. Soms keek hij heel even de andere kant op, dan weer snel naar mij. Maar hij ging niet weg. Camera richten, handmatig scherpstellen en klik. Ik kon zelfs een aantal foto achter elkaar maken, voordat ik besloot dat het genoeg was.

Libellen! Mooie dieren zijn dat. Sierlijk. Gracieus. Elegant. Maar van dichtbij komen ze van een andere planeet. Dan hebben ze hun uiterlijk niet mee.

Maar wat vind ik nu van tussenringen?

Ja geweldig! Handzaam en klein. Niet kwetsbaar, makkelijk in te klikken en toe te passen. Ik heb meer vergroting! Een foto als deze had ik een paar jaar geleden niet kunnen maken. Maarrrrr…. je loopt ook heel snel tegen de effecten van de belichtingsdriehoek aan. Doordat je dichter op het onderwerp kan kruipen wordt de scherptediepte heel snel heel erg klein. Scherptediepte wordt namelijk bepaald door vier variabelen: diafragma, brandpuntsafstand, afstand tot het onderwerp, en de grootte van de sensor. Ik zat al dicht op het onderwerp en dus werd de scherptediepte al snel te klein: hier verlopen de zijdelingse vleugels uit het scherpte gebied. En als je naar het oog kijkt, kun je de facetten boven wel onderscheiden, iets naar beneden verdwijnen ze, overigens niet storend, uit beeld.

De scherptediepte moet je dus vergroten door het diafragma meer te sluiten. Dat betekent dat het lichtverlies op de sensor moet worden gecompenseerd door een langere sluitertijd (let op bewegingsonscherpte) of een hogere ISO (let op ruis). Dat is de belichtingsdriehoek ja. Binnen die driehoek zit ergens een leuke foto.

Kan je iets met tussenringen?

Ja zeker, anders bestonden ze niet. 😉  Maar je hebt echt wel meer licht nodig als je tussenringen gebruikt. Dat betekent buiten in de zomer, of binnen in de studio. Met “gewoon” licht loop je snel tegen grenzen op. En wat vind ik van de foto? Ondanks dat ik te dealen had met een geringe scherptediepte, vind ik deze foto echt niet onaardig.

Wilt u meer weten over fotografie? Volg dan eens een workshop!