In Scherptediepte beschreef ik in het kort de essentie van scherptediepte en het belang van deze functie om het onderwerp uit de achtergrond te trekken. In die blog haalde ik tussen de regels de eigenaardigheid aan dat een groter brandpunt, en een grotere diafragma en een korte afstand tot het onderwerp de scherptediepte steeds kleiner wordt, soms zelf ze klein dat het kleine onderwerp niet eens helemaal scherp op de foto kan komen. Daar wil ik even op terugkomen.
Op zaterdag 23 mei lag ik op mijn zij in de tuin om bloeiende bieslook te fotograferen. Bieslook kan je eten (is lekker, heel lekker zelfs), maar als je het in de tuin laat staan gaat het schieten en komen er paarse bloemen aan. Ik lag dus op mijn zij om die bloemen vanuit kikkerperspectief te fotograferen: close up van onderen met de macro-objectief. Dat macro-objectief is een Tamron SP 90 mm f/2.8 Di Macro 1:1 VC USD.
Scherptediepte
Tijdens dat fotograferen viel mij weer de eigenschappen van de scherptediepte op. Ik zat met mijn neus op het onderwerp, als je dat zo kan zeggen want ik lag op de grond, en elke beweging van de bloemen zorgde ervoor dat het onderwerp uit de scherptediepte viel. Vaak ongewenste onscherpte. Ik maakte daarom eens twee foto’s van hetzelfde onderwerp, een met een geopend diafragma (f/2.8) en een met een volledig gesloten diafragma (f/32). Ik schreef al eerder een blog over het begrip diafragma. De bedoeling was om het verschil aan te tonen tussen de de f/2.8 en de f/32. Bekijk eens de f/32, dus de foto met een gesloten diafragma.
Dicht diafragma
Wat zie je nu eigenlijk op deze foto? Ja, een stel bloemen. Mooi paars, en een bioloog kan uit de bloem afleiden dat het bieslook is. Maar wat is nu het onderwerp? De logica stelt dat dat dan wel de bloem vooraan in het midden kan zijn, maar dat weet je niet zeker. Het kunnen ook de twee bloemen zijn die erboven staan. Weet je ook niet. Het is eigenlijk een drukke brij van allerlei bloemen, met zelfs nog wat rozemarijn op de achtergrond, maar verder weet je het ook niet.
Het is een kiekje. Niks mis met kiekjes, ik maak ze ook vaak, maar dit kan beter, tenzij je deze foto echt wilde.
Open diafragma
Exifdata iso 500, f/f2.8, 90 mm, 1/3200 seconde
Daarom opende ik het diafragma tot f/2.8 en maakte dezelfde foto nog een keer met eigenlijk dezelfde instellingen. Met een open diafragma kreeg ik natuurlijk een flinke puist extra licht binnen en de camera nam een sluitertijd van 1/3200 seconde. Toen kreeg ik dit.
En dát is nu scherptediepte. De bloem vooraan is als enige scherp en springt er ineens meer uit. Geef het maar toe: je keek als eerste naar die scherpe bloem. Al het andere is naar de achtergrond geduwd, want als fotograaf wil je dat de kijker als eerste naar het onderwerp kijkt en pas later naar het andere. Nu had ik die bloem natuurlijk nog meer naar voren kunnen trekken door in Photoshop de achtergrond wat donkerder te zetten, maar ik beperkte mij tot het effect van scherptediepte en ging niet aan de slag met andere effecten. De foto’s hierboven zijn eigenlijk ‘as-is’ van de Raw getrokken, met heel beperkte nabewerking.
En dat is nu scherptediepte!
Kom ik uiteindelijk ook weer terug op de eerste alinea van deze blog. Juist doordat ik zo dicht op het onderwerp lag, met een groter brandpuntsafstand was ik toch niet in staat om de eerste foto helemaal haarscherp te krijgen. Jawel, de voorste bloemen zijn scherp, maar toch is er naar achter een verloop in scherpte, ondanks dat ik een gesloten diafragma had. Had ik dat kunnen oplossen? Jawel, met een grotere afstand tot het onderwerp. Maar dan zou het onderwerp weer kleiner worden afgebeeld. Het is toch altijd weer keuzes maken!
Wil je meer weten?
Volg dan mijn online cursus basisfotografie. Je leert dan in twee uur om mooiere foto’s te maken, en je verdient de bewondering van jouw vrienden en kennissen. 👀 👍
TIP: download deze PDF in de zijbalk en zoek de kortingscode van 10% voor deze cursus.
Een gedachte over “Nog een keer die scherptediepte”
Goed geschreven. Ik heb vaak de neiging om te veel op het plaatje te willen zetten. Tegen woordig zoek ik vaak naar de details. Een detail zoek ik tegenwoordig , een detail dat de “ambassadeur” is van “alles” dat ik eigenlijk van nature in één plaatje zou willen vangen. Na het terugkijken van honderden foto’s , die ik maakte in het verleden, vond ik steeds de foto’s met enkel één og enkele details de mooiste. De overzichtfoto’s bleken meestal saai.
Precies dat is wat onze hersens eigenlijk doen als wel kijken. We denken alles te zien, zoals in een overzichtfoto maar feitelijk concentreren we ons op één bepaald detail en dan weer het volgende, en het volgende enz. Om dit na te bootsen in een foto is inderdaad scherptediepte belangrijk.