Keuzes voor zelfacceptatie

Soms moet je keuzes maken. Leuke keuzes. Vervelende keuzes. Keuzes waarover je twijfelt. Keuzes die kunnen ingrijpen. Keuzes waarvan je vindt dat ze toch genomen moeten worden.

Sinds 2011 ben ik gegroeid. Niet in de lengte of breedte, maar mentaal in die zin dat ik mijzelf heb gevonden en geaccepteerd. Dat proces heeft vele jaren geduurd, maar sinds ik in december 2011 een diagnose Asperger mocht ontvangen, kreeg de zelfacceptatie de overhand. Niet meer steeds laten leiden door wat anderen vonden – structurele drammers houd ik al een tijd op verre afstand. Niet meer laten ondersneeuwen door meningen van anderen, want beoordeeld word je toch en je kan niet iedereen gelukkig maken. Kort gezegd: nu ben ik aan de beurt en mijn mening en gedachten zijn leidend. Niet die van anderen.

Ik merk dat mensen dat soms niet leuk vinden. Dat zijn vooral de mensen die grip op je willen hebben. De mensen met waardeoordelen. Meestal zijn dat negatieve waardeoordelen. De mensen die mijn tijd willen verdoen met willen bekritiseren en discussiëren. Die mensen die met hun voortdurende op- en aanmerkingen over alles en nog wat, en ook over mij er in slagen mij te laten denken dat ik niet deug. Die mij een naar gevoel geven. Die zichzelf willen verheffen door een ander neer te halen.

Het reclameprincipe. Als je iets vaak genoeg herhaalt, geloven de mensen alles. Ooit werd ik een mislukkeling genoemd, niet aangesproken met mijn voornaam Jan, maar gewoon mislukkeling. Dat duurde wel een paar jaar en uiteindelijk ga je dat gewoon geloven. Daarna werd mij wijsgemaakt dat ik zo lelijk was dat ik nooit een relatie zou krijgen. Emmm… ja, dat duurde inderdaad tot mijn 27e. Tegen die tijd geloofde ik inderdaad dat een relatie niet voor mij weggelegd was. Wildvreemde meisjes die liever 20 kilometer in de bus wilden staan, want “ik ga niet naast die flip zitten.” Ja, dat werd zo gezegd, ik hoorde het. Er was een tijd dat ik overal werd gepest. Ook thuis. Ik sloot mij daarom maar op in mijn kamer. Misschien dat dat veilig was.

Die mensen, die mensen.. vinden het niet leuk als ze nu botsen tegen de muur. Die bij de poort worden tegengehouden. Talk to the Hand vinden ze niet leuk! Het zijn ook precies diezelfde mensen die te langen leste nog op mij in proberen te praten, om toch vooral iedereen toe te laten. Blijkbaar vinden zij dat erg belangrijk. “Je moet geen mensen buiten sluiten.” Maar dat doe ik wel. Juist die mensen die geen toegevoegde waarde voor mij hebben komen niet meer verder. En dat vinden zij geen fijn idee. Soms gaan ze daarover zelfs ruziën. En dan is het gesprek echt snel afgelopen.

Pesten

Tussen haakjes: ik denk dat pesten misschien wel een teken van respect is. Ja, echt waar. Als persoon A persoon wil B wilt pesten, is het wel een vereiste dat persoon B begrijpt wat de boodschap is. Je hebt niets aan pesten als de boodschap aan het slachtoffer voorbij gaat. Daarom zal de pester of de groep pesters zich vooral binnen hoor- en zichtafstand van het slachtoffer bevinden. Het is niet moeilijk om de pesterij het hoofd van het slachtoffer te laten bereiken, maar in het hoofd zal de boodschap ook moeten doorklinken. Het slachtoffer zal het wel moeten snappen om zich daardoor naar te voelen. Dus een pesterij is misschien wel een teken van respect, een erkenning van intelligentie bij het slachtoffer, door mensen die bang zijn voor het slachtoffer. Dat zegt iets over de pesters. Maar dit terzijde.

Asperger

Vanaf 1986 was ik op zoek naar de oorzaken van dat alles. Per slot: als individuele mensen onafhankelijk van elkaar mij zomaar afwijzen, ook mensen die ik niet ken, ja, dat moet daar een oorzaak voor zijn. Er was een tijd dat ik dacht dat ik mislukkeling was (maar dat is niet zo), daarna gewoon gek (maar dat is niet zo), toen hooggevoelig (ja, dat wel), hoogbegaafd (valt wel mee, niet echt significant hoger IQ dan gemiddeld. Met een doodmoeie kop deed ik een test en behaalde 106, pfff. Had ik maar die nacht geslapen zeg) en in 2011 uiteindelijk een diagnose Asperger. In de zomer van 2011 deed ik een test bij Psychologie Magazine die mij vervolgens verwees naar de huisarts. En in december 2011 kwam dus die diagnose. Aha.

Tegenwoordig

En nu? De wereld draait gewoon door. Ik paste de nieuw verworven kennis wel in in mijn leventje. Maar in feite was er niets veranderd. De perceptie veranderde wel. Ik ging meer keuzes maken in wie ik toeliet – slechte invloeden sneed ik eruit. Nog meer dan voorheen legde ik mensen langs de meetlat. Ironisch hé? Ik baalde van de waardeoordelen steeds, maar later ging ik die zelf maken. Het enige verschil is dat ik die oordelen niet in de hoofden van mensen ging pompen. Nee, ik hield die mensen gewoon op afstand.  Slechte invloeden zijn er altijd, maar ik nodig ze niet meer uit op de koffie en zitten niet meer bij mij op schoot.

In 2012 maakte ik een expositie over autisme. Ja, ik was best gelukkig met de diagnose en ik was zover dat het mij niet meer zoveel boeide wat anderen dachten en vonden. Het was ook een keuze. Zal ik dit doen? Kan ik dit zo doen? Durf ik dit aan? Ik durfde het en de expo werd gewoon geaccepteerd. Dat had ik gewonnen. Sterker nog, ik kreeg echt geen negatieve reacties. Ja, ik zeg dan wel dat de meningen van anderen “mij niet meer zoveel boeide”, de reacties werden wel geturfd. Per slot ben ik niet alleen in de wereld. Maar die expo ging buitengewoon goed. Ik was er erg tevreden over.

Ik sta ook wel eens op beurzen van de NVA. Naast nieuwe werk heb ik dan hetzelfde materiaal liggen. Op die beurzen werd een aantal keren gevraagd of het boekje van de expo – ik had in 2012 een speciaal boekje over mij geschreven – ook te koop was. Neee… ik had er maar een gemaakt dat ik graag wilde houden. Maar nu heb ik de stoute schoenen aangetrokken en het boekje leverbaar gemaakt. Wat maakt het uit? Ja, het gaat over mij. Ja, het is persoonlijk. En ja, het staat op internet. En nee, het boeit me niet meer wat anderen daarvan vinden.

En misschien dat het boekje een aanvulling betekent voor anderen met autisme, asperger of een andere beperking. Het gaat om bewustwording en zelfacceptatie. Wees trots op jezelf. Misschien ben je anders. Je bent echter niet verkeerd. Als die bewustwording bij een persoon slaagt is mijn missie geslaagd.

Soms moet je keuzes maken. Leuke keuzes. Vervelende keuzes. Keuzes waarover je twijfelt. Keuzes die kunnen ingrijpen. Keuzes waarvan je vindt dat ze toch genomen moeten worden.

Dit is er een van.